Δημιουργώντας ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον

Η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μέσα στο σχολείο είναι το πρώτο βήμα για την αποτροπή του bullying.

Η ασφάλεια ξεκινάει μέσα από την σχολική αίθουσα. Όμως οι μαθητές θα πρέπει να αισθάνεται ασφαλείς σε όλους τους χώρους του σχολείου όπως είναι το κυλικείο ή οι τουαλέτες.

Όλοι μαζί, μαθητές και δάσκαλοι, μπορούν να δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός κλίματος όπου το bullying δεν είναι αποδεκτό από κανέναν εντός και εκτός σχολείου.

Στα σχολεία μπορούμε να:

  • Δημιουργήσουμε μία κουλτούρα όπου ο σεβασμός διδάσκεται σε όλα τα παιδιά. Υπάρχει ανταμοιβή στους μαθητές όταν αυτοί σέβονται τους συνομηλίκους τους αλλά και τους καθηγητές τους καθώς και όλους όσους εργάζονται μέσα στη σχολική μονάδα.
  • Πρέπει να είμαστε σίγουροι και μαθητές αλληλεπιδρούν με ασφάλεια μέσα στο σχολείο. Πρέπει να εντοπίσουμε ποιοι χώροι μέσα ή γύρω από το σχολείο θα μπορούσαν να είναι σημεία που μπορεί να λάβουν χώρα βίαια περιστατικά. Οι μαθητές είναι πιο πιθανό να δεχτούν μια επίθεση όταν απουσιάζουν οι ενήλικες δηλαδή σε χώρους του σχολείου όπου δεν υπάρχει επίβλεψη. Τέτοιοι χώροι μπορεί να είναι οι τουαλέτες, το προαύλιο ή ακόμη και το κυλικείο του σχολείου.
  • Όλοι όσοι εργάζονται στη σχολική μονάδα θα πρέπει να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα περιστατικά βίας ανάμεσα σε μαθητές. Οι δάσκαλοι, οι καθηγητές, οι καθαρίστριες του σχολείου ακόμη και ο υπεύθυνος του κυλικείου είναι άτομα τα οποία μπορούν να εντοπίσουν παραβατικές συμπεριφορές.
  • Ο σεβασμός ξεκινάει μέσα στην σχολική αίθουσα. Χτίζοντας μες στην τάξη το σεβασμό ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές προστατεύουμε το σύνολο της κοινότητας από φαινόμενα bullying.

Το παράδειγμα της Δανίας

Η Δανία είναι μια από τις πιο ευτυχισμένες χώρες στον κόσμο. Το επιβεβαιώνει η ετήσια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την Παγκόσμια Ευτυχία, η οποία από το 2012 καταγράφει τον σχετικό δείκτη σε 155 χώρες του κόσμου.

Η ευτυχία στη Δανία φαίνεται πως είναι μόνιμη κατάσταση, αφού τα τελευταία εφτά χρόνια η χώρα αυτή της Σκανδιναβίας τερματίζει στις τρεις πρώτες θέσεις της λίστας με τα πιο ευτυχισμένα κράτη στον κόσμο. Το γεγονός ότι το μάθημα της ενσυναίσθησης είναι υποχρεωτικό στα σχολεία της Δανίας από το 1993, είναι προφανές ότι έχει συμβάλει στο κλίμα ευτυχίας που επικρατεί στη χώρα.

Η ενσυναίσθηση βοηθά στην οικοδόμηση σχέσεων, εμποδίζει το bulling και προωθεί την επιτυχία στον επαγγελματικό τομέα. Οι έφηβοι με ενσυναίσθηση γίνονται σε συντριπτικό ποσοστό επιτυχημένοι ενήλικες, επειδή είναι περισσότερο επικεντρωμένοι στους στόχους τους από ότι οι νάρκισσοι συμμαθητές τους.

Μάθημα της ενσυναίσθησης

Στα σχολεία της Δανίας μια ώρα την εβδομάδα είναι αφιερωμένη στο μάθημα Klassens tid. Πρόκειται για το μάθημα της ενσυναίσθησης που αφορά τους μαθητές ηλικίας 6-16 ετών. Είναι υποχρεωτικό, σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα της Δανίας, και θεωρείται εξίσου σημαντικό με την ώρα των αγγλικών ή των μαθηματικών.

Στη διάρκεια του μαθήματος τα παιδιά συζητούν τα προβλήματα τους, είτε αφορούν το σχολείο, είτε όχι, και όλοι μαζί με τον δάσκαλο τους προσπαθούν να βρουν λύσεις. Εάν δεν υπάρχει κάποιο ζήτημα προς επίλυση, τα παιδιά περνούν μια ώρα μαζί χαλαρώνοντας, απολαμβάνοντας το περιβόητο hygge, μια λέξη που δεν μεταφράζεται απόλυτα και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κατάσταση ευτυχίας που επικρατεί στην σκανδιναβική αυτή χώρα.

Το hygge θα μπορούσε να οριστεί ως μια εσκεμμένη οικειότητα, μια οικειότητα που έχουμε εμείς δημιουργήσει από πρόθεση.

Σε μια χώρα όπου σκοτεινιάζει νωρίς, βρέχει συνέχεια και το γκρι χρώμα βασιλεύει παντού, το hygge αφορά το φως, τη ζεστασιά, τη φιλία, τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας οικειότητας μεταξύ των ανθρώπων.

Το hygge είναι βασική έννοια για την καλή υγεία των Δανών πολιτών και έχει πλέον λάβει τις διαστάσεις παγκόσμιου φαινομένου. Για του λόγου το ασφαλές το Amazon πουλά πάνω από 900 βιβλία για το θέμα σχεδόν σε καθημερινή βάση, ενώ το Instagram έχει περισσότερα από 3 εκατομμύρια αναρτήσεις με το hashtag #hygge.

Τα σχολεία στη σκανδιναβική αυτή χώρα διδάσκουν την ενσυναίθηση

Η Αμερικανίδα συγγραφέας και ψυχολόγος Jessica Alexander, που έχει συνεργαστεί με τη Δανή ψυχοθεραπεύτρια Iben Sandahl για τη συγγραφή και κυκλοφορία του βιβλίου The Danish Way of Parenting: What the Happiest People in the World Know About Raising Confident, Capable Kids εξηγεί πως τα σχολεία στη σκανδιναβική αυτή χώρα διδάσκουν την ενσυναίθηση. Ο βασικός τρόπος εκμάθησης της σχετίζεται με την ομαδική εργασία.Οι δάσκαλοι μαθαίνουν στα παιδιά να μην αποκλείουν τους άλλους αλλά να αναλαμβάνουν την ευθύνη να βοηθούν εκείνους που δεν διαθέτουν τα ίδια προσόντα.

Ο ανταγωνισμός πρέπει να αφορά μόνο τους εαυτούς μας και όχι τους άλλους, είναι ένα ακόμα επιμέρους σημαντικό κεφάλαιο του ίδιου μαθήματος. Για το λόγο αυτό άλλωστε στη Δανία δεν δίνονται βραβεία ή διακρίσεις στα παιδιά που πρωτεύουν, αλλά επιβραβεύονται τα κίνητρα για βελτίωση του κάθε μαθητή ξεχωριστά.

Οι Δανοί προσφέρουν στα παιδιά πολύ ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι, στη διάρκεια του οποίου μαθαίνουν την ενσυναίσθηση και αποκτούν διαπραγματευτικές ικανότητες. Το παιχνίδι στη Δανία θεωρείται εκπαιδευτικό εργαλείο από το 1871, εξηγεί η Jessica Alexander.

Κεφάλαιο της εκμάθησης στο πλαίσιο μιας ομάδας

Εξίσου σημαντικό είναι και το κεφάλαιο της εκμάθησης στο πλαίσιο μιας ομάδας. Στη διάρκεια του γίνονται ομάδες παιδιά διαφορετικών δυνατοτήτων και αδυναμιών που αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας ένα συγκεκριμένο έργο, μια ξεχωριστή αποστολή. Σκοπός είναι να μάθουν τα παιδιά από πολύ νωρίς ότι δεν μπορούν να πετύχουν μόνα τους και ότι χρειάζονται τους άλλους για να έχουν καλύτερα αποτελέσματα.

Ένα παιδί που είναι φυσικό ταλέντο στα μαθηματικά, εάν δε μάθει να συνεργάζεται με τους συμμαθητές του, δεν θα φτάσει ψηλά. Είναι ένα πολύ σημαντικό μάθημα για όλους μας, καθώς κανείς μας δεν προχωράει στη ζωή ολομόναχος, καταλήγει η Jessica Alexander.Δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος για bullying

Ο εκφοβισμός είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και μπορεί να εντοπιστεί σε κάθε είδους περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων, των χώρων εργασίας, ακόμη και στο διαδίκτυο. Ωστόσο, η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να αποφευχθεί ο εκφοβισμός εξαρχής.

Ας δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον κάνοντας τα παρακάτω:

Προωθήση της θετικής συμπεριφοράς

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη του εκφοβισμού είναι η προώθηση της θετικής συμπεριφοράς. Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας μπορούν να εφαρμόσουν προγράμματα που ενθαρρύνουν τους μαθητές και τους εργαζόμενους να είναι ευγενικοί, με σεβασμό και κατανόηση μεταξύ τους. Αυτά τα προγράμματα μπορούν να περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως ασκήσεις συγκρότησης ομάδας, εκπαίδευση ηγεσίας και καθοδήγηση από ομοτίμους.

Αντιμετώπιση της Εκφοβιστικής Συμπεριφορά Άμεσα

Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος κατά του εκφοβισμού είναι η άμεση αντιμετώπιση της συμπεριφοράς εκφοβισμού.

Όταν το bullying (εκφοβισμός) επιτρέπεται να συνεχιστεί ανεξέλεγκτος, μπορεί να κλιμακωθεί και να γίνει πιο σοβαρός. Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας πρέπει να έχουν σαφείς πολιτικές για την αναφορά και την αντιμετώπιση της εκφοβιστικής συμπεριφοράς.

Αυτό περιλαμβάνει την ύπαρξη εκπαιδευμένων μελών του προσωπικού που μπορούν να παρεμβαίνουν σε περιστατικά εκφοβισμού και να παρέχουν υποστήριξη στο θύμα.

Παροχή υποστήριξης στα θύματα

Τα θύματα του εκφοβισμού χρειάζονται υποστήριξη για να τα βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν τις συναισθηματικές και σωματικές επιπτώσεις του εκφοβισμού. Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας θα πρέπει να διαθέτουν συμβούλους και προσωπικό υποστήριξης για να παρέχουν υποστήριξη και καθοδήγηση στα θύματα.

Επιπλέον, τα θύματα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αναφέρουν περιστατικά εκφοβισμού και να αναζητούν βοήθεια εάν υφίστανται bullying (εκφοβισμός).

Ενθαρρύνετε την αναφορά εκφοβιστικής συμπεριφοράς

Πολλά θύματα εκφοβισμού διστάζουν να αναφέρουν συμπεριφορές εκφοβισμού από φόβο αντεκδίκησης ή επειδή πιστεύουν ότι δεν θα γίνει τίποτα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας θα πρέπει να ενθαρρύνουν την αναφορά συμπεριφοράς εκφοβισμού διευκολύνοντας τα θύματα να αναφέρουν περιστατικά ανώνυμα και παρέχοντας υποστήριξη και προστασία στα θύματα που εμφανίζονται.

Εκπαίδευση Φοιτητών και Εργαζομένων

Η εκπαίδευση των μαθητών και των εργαζομένων σχετικά με τις επιπτώσεις του εκφοβισμού και τη σημασία της δημιουργίας ενός ασφαλούς περιβάλλοντος είναι απαραίτητη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει παρουσιάσεις, εργαστήρια και εκπαιδευτικές συνεδρίες που εστιάζουν στον αντίκτυπο του εκφοβισμού, στρατηγικές για την πρόληψη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς και τεχνικές παρέμβασης σε περιστατικά εκφοβισμού.

Προώθηση της Ανοιχτής Επικοινωνίας

Η δημιουργία ενός ανοιχτού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος όπου οι μαθητές και οι εργαζόμενοι αισθάνονται άνετα να μιλούν για συμπεριφορές εκφοβισμού μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη του εκφοβισμού.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ενθάρρυνση της ανοιχτής επικοινωνίας και του διαλόγου μεταξύ μαθητών και εργαζομένων, παρέχοντας ευκαιρίες για ανατροφοδότηση και προτάσεις και δημιουργώντας μια κουλτούρα σεβασμού και συμμετοχής.

Με οδηγό το Παράδειγμα

Οι ηγέτες στα σχολεία και τους χώρους εργασίας πρέπει να δίνουν το παράδειγμα διαμορφώνοντας θετική συμπεριφορά και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που προάγει την ευγένεια, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση.

Όταν οι ηγέτες επιδεικνύουν αυτές τις ιδιότητες, θέτουν τον τόνο για τον υπόλοιπο οργανισμό να ενθαρρύνει και τους άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.

Χρησιμοποιήση της τεχνολογίας για την πρόληψη του εκφοβισμού

Η τεχνολογία μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την πρόληψη του εκφοβισμού. Τα σχολεία και οι χώροι εργασίας μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για την παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας και τον εντοπισμό πιθανών συμπεριφορών εκφοβισμού.

Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες ψηφιακές πλατφόρμες για να προωθήσουν τη θετική συμπεριφορά και να παρέχουν πόρους και υποστήριξη σε θύματα εκφοβισμού.