Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στα σχολεία

Για να διασφαλίσουμε επιτυχώς την αποτροπή φαινομένων bullying στα σχολεία, θα πρέπει αρχικά όλο το προσωπικό των σχολικών μονάδων, από τo Νηπιαγωγείo μέχρι το Λύκειο να είναι αρχικά ενημερωμένο για το τι ακριβώς είναι το bullying και ποιοι είναι οι κανόνες του κάθε σχολείου γύρω από το θέμα αυτό.

Η εκπαίδευση των δασκάλων μπορεί να γίνει μέσα από on line σεμινάρια και συζητήσεις ανάμεσα στα μέλη της  εκπαιδευτικής κοινότητας.

Κάθε σχολείο πρέπει να έχει ξεκάθαρες διαδικασίες όσον αφορά σε περιστατικά σχολικής βίας και να εφαρμόζονται από όλους τους παιδαγωγούς. Η εκπαίδευση θα είναι επιτυχημένη όταν οι εκπαιδευτικοί αισθάνονται ότι η φωνή τους έχει δύναμη. Κι αυτό θα γίνει μέσω της συλλογικής προσπάθειας σε μία σχολική μονάδα με την συμμετοχή όλων των εκπαιδευτικών.

Συμμετοχή γονέων και μαθητών

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν ενεργά στην αποτροπή φαινομένων βίας στα σχολεία όμως δεν μπορούν να το κάνουν μόνοι τους. Οι γονείς αλλά και τα νεαρά άτομα μπορούν να παίξουν έναν πολύ σπουδαίο ρόλο στην πρόληψη φαινομένων επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς στις σχολικές μονάδες δημιουργώντας μια σχολική επιτροπή ασφάλειας. Σε αυτή την επιτροπή μπορούν να αναφέρονται τυχόν ύποπτες και παραβατικές συμπεριφορές που λαμβάνουν χώρα εντός του σχολείου. 

  • Οφέλη από τη δέσμευση γονέων και νέων
  • Πώς μπορούν να συνεισφέρουν οι γονείς και οι νέοι
  • Επιτροπές Σχολικής Ασφάλειας

Οφέλη της συνεργασίας γονέων και παιδιών – Κοινή δέσμευση

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι Διευθυντές των σχολείων έχουν την δυναμική να αποτρέψουν φαινόμενα σχολικής παρενόχλησης. Μπορούν να εμπνεύσουν αλλά και να διατηρήσουν ένα κλίμα σεβασμού και κατανόησης της διαφορετικότητας του κάθε παιδιού.

Όταν οι Διευθυντές σε συνεργασία με τους γονείς αποτελούν μέρος της λύσης του προβλήματος του bullying μπορούν να καταφέρουν τα παρακάτω  :

  • Να αυξήσουν το αίσθημα ασφάλειας των μαθητών και την διαρκή ενημέρωσή τους για θέματα bullying
  • Να περιορίσει την ανησυχία των γονέων για τα παιδιά τους
  • Να βοηθήσει τους δασκάλους αλλά και το προσωπικό του σχολείου να αφοσιωθούν στο έργο της διδασκαλίας κι όχι στα επιμέρους προβλήματα που προκύπτουν από άσχημες συμπεριφορές
  • Τα σχολεία είναι χώροι όπου μπορούν να λυθούν με επιτυχία προβλήματα επιθετικότητας εφόσον όλοι οι μαθητές είναι ενεργοί και έτοιμοι να αφουγκραστούν προβλήματα bullying σε συμμαθητές τους
  • Έγκαιρη αναγνώριση και κινητοποίηση όλων σε περιπτώσεις bullying πριν το πρόβλημα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις
  • Υποστήριξη των γονέων στους εκπαιδευτικούς του σχολείου σε σχετικές καμπάνιες για τη βία στα σχολεία.
  • Ενημέρωση των παιδιών στο σπίτι και έγκαιρη αναγνώριση συμπτωμάτων σε παιδιά που είτε υφίστανται κάποια μορφή βίας είτε είναι οι ίδιοι θύτες αντίστοιχων συμπεριφορών.

Τα σχολεία μπορούν να δημιουργήσουν το πλαίσιο

Τα σχολεία μπορούν να δημιουργήσουν το πλαίσιο μέσα από το οποίο θα είναι δυνατόν να εμπλακούν οι γονείς των παιδιών αλλά και οι νέοι, όμως αυτό θα πρέπει να γίνει σταδιακά. Για να επιτευχθεί η συμμετοχή όλων θα πρέπει να δοθούν αντίστοιχα οι ρόλοι και τα δικαιώματα προς τους γονείς. Δηλαδή:

  • Τα παιδιά θα πρέπει να συνεισφέρουν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους σχετικά με το bullying. Μπορούν να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους μέσα στα σχολεία ώστε να διαδώσουν μηνύματα σεβασμού και αλληλοστήριξης στους συμμαθητές τους, να ενημερώνουν για την αξία της πρόληψης μη αποδεκτών συμπεριφορών και να βοηθούν στην τήρηση των κανόνων και των αξιών μέσα στο σχολείο.
  • Ολόκληρο το προσωπικό του σχολείου μπορεί να κρατάει ενήμερους τους γονείς για ότι συμβαίνει στο σχολείο και να τους θεωρεί πραγματικούς συνεργάτες. Το σχολείο μπορεί να οργανώνει συναντήσεις σε ώρες που εξυπηρετούν τους γονείς με κίνητρο κάποιες παροχές όπως την φύλαξη των παιδιών ή κάποιο γεύμα.

Επιτροπές Ασφάλειας στα σχολεία

Η Επιτροπή Ασφάλειας μπορεί να είναι μια μικρή ομάδα ανθρώπων που εστιάζει σε θέματα ασφάλειας εντός των χώρων του σχολείου. Στόχος της είναι να κινητοποιήσει τους γονείς και τη νεολαία απέναντι σε φαινόμενα βίας στα σχολεία. Ας δούμε ποια άτομα μπορούν να απαρτίζουν μια τέτοια Επιτροπή:

  • Δάσκαλοι και καθηγητές που χαίρουν της εκτίμησης των παιδιών, είναι δυναμικοί και έχουν έντονα αναπτυγμένη την ενσυναίσθηση απέναντι στα προβλήματα των ανθρώπων γύρω τους.
  • Προσωπικό του σχολείου όπως ψυχολόγοι, γιατροί , οδηγοί λεωφορείων ή συνοδοί μπορούν να μεταφέρουν την εμπειρία τους σε φαινόμενα bullying.
  • Γονείς που μπορούν να μεταφέρουν την δική τους οπτική στην Επιτροπή ή τους προβληματισμούς αναφορικά με την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων βίας ή θυμού
  • Μαθητές με φρέσκιες ιδέες μπορούν να συνδράμουν στην πρόληψη ακραίων φαινομένων θυμού που καταλήγουν σε bullying.

Οι κύριες δραστηριότητες της Επιτροπής Ασφάλειας μπορεί να είναι:

  • Σχεδιασμός δράσεων και προγραμμάτων πρόληψης ή παρέμβασης σε καταστάσεις bullying. Εφαρμογή μετρήσιμων στόχων επιτυχίας.
  • Εφαρμογή του προγράμματος δράσης. Προσπάθεια επανειλημμένων συναντήσεων ώστε να τηρούνται τα όρια επιτρεπτών ή μη συμπεριφορών. 
  • Ανάπτυξη κουλτούρας και επικοινωνία των κανόνων που σχετίζονται με την αποφυγή της βίας στα σχολεία.
  • Επιμόρφωση της σχολικής κοινότητας για το bullying ώστε όλοι να κατανοήσουν σε βάθος το πρόβλημα και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο καθένας ξεχωριστά στην εύρεση λύσης στο πρόβλημα.
  • Διεξαγωγή ερευνών – ερωτηματολογίων για το bυllying σε όλα τα άτομα του σχολείου, παιδιά και προσωπικό.
  • Αξιολόγηση όλων των ενεργειών που έχουν γίνει και επανασχεδιασμός εφόσον απαιτείται.
  • Ανάπτυξη, επικοινωνία και υιοθέτηση πολιτικών και κανόνων που αφορούν την πρόληψη και αποφυγή φαινομένων bullying.
  • Ενημέρωση της κοινότητας του σχολείου ώστε να γνωρίζουν όλοι εάν υπάρχει πρόβλημα και ποιος είναι ο ρόλος του κάθε μέλους της κοινότητας στην προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος.
  • Αδιάλειπτη προσπάθεια και στήριξη της προσπάθειας αποφυγής φαινομένων βίας στη σχολική μονάδα.

Συμβουλές για εκπαιδευτικούς για το bullying-εκφοβισμό

Ως δάσκαλος, ο ρόλος σας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του εκφοβισμού στην τάξη είναι κρίσιμος.

Το bullying (εκφοβισμός) μπορεί να έχει βαθύ αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και τη γενική ευημερία ενός μαθητή.

Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον μάθησης για όλους τους μαθητές και να υπάρχουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού όταν εμφανίζεται. Ακολουθούν μερικές συμβουλές για εκπαιδευτικούς σχετικά με το bullying (εκφοβισμό):

  • Καθιερώστε ξεκάθαρους κανόνες και προσδοκίες: Το πρώτο βήμα για την πρόληψη του εκφοβισμού είναι η θέσπιση σαφών κανόνων και προσδοκιών για τη συμπεριφορά στην τάξη. Κάντε σαφές στους μαθητές σας ότι η συμπεριφορά εκφοβισμού δεν θα γίνει ανεκτή και περιγράψτε τις συνέπειες για όσους την εμπλέκονται. Αυτό θα βοηθήσει στη δημιουργία μιας κουλτούρας σεβασμού και ενσυναίσθησης στην τάξη.
  • Διδάξτε την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες: Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την πρόληψη του εκφοβισμού είναι να διδάξετε στους μαθητές σας την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες. Αυτό περιλαμβάνει τη διδασκαλία τους πώς να αναγνωρίζουν και να ανταποκρίνονται στα συναισθήματα των άλλων, πώς να επικοινωνούν αποτελεσματικά και πώς να επιλύουν τις συγκρούσεις με σεβασμό και εποικοδομητικό τρόπο.
  • Ενθαρρύνετε την αναφορά: Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να αναφέρουν περιστατικά εκφοβισμού σε εσάς ή σε άλλον έμπιστο ενήλικα. Ξεκαθαρίστε ότι λαμβάνετε σοβαρά υπόψη τις αναφορές για bullying (εκφοβισμός) και ότι θα λάβετε μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Αυτό θα βοηθήσει να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στην τάξη και θα δώσει τη δυνατότητα στους μαθητές να μιλήσουν όταν γίνουν μάρτυρες εκφοβισμού.
  • Απαντήστε έγκαιρα και με συνέπεια: Όταν λαμβάνετε μια αναφορά εκφοβισμού, είναι σημαντικό να απαντάτε έγκαιρα και με συνέπεια. Αφιερώστε χρόνο για να ακούσετε τις ανησυχίες του μαθητή και να συγκεντρώσετε κάθε απαραίτητη πληροφορία. Στη συνέχεια, λάβετε τα κατάλληλα μέτρα για να αντιμετωπίσετε τη συμπεριφορά, είτε αυτό περιλαμβάνει τη συζήτηση με τον μαθητή που ενεπλάκη στο bullying (εκφοβισμό), τη συμμετοχή γονέων ή κηδεμόνων ή την εφαρμογή συνεπειών όπως η αποβολή.
  • Συμμετοχή γονέων και κηδεμόνων: Οι γονείς και οι κηδεμόνες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση του εκφοβισμού. Όταν αντιληφθείτε ένα περιστατικό εκφοβισμού, είναι σημαντικό να εμπλέξετε τους γονείς ή τους κηδεμόνες του μαθητή το συντομότερο δυνατό. Αυτό θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι όλοι βρίσκονται στην ίδια σελίδα και ότι η συμπεριφορά αντιμετωπίζεται με συνεπή και αποτελεσματικό τρόπο.
  • Παρέχετε πόρους και υποστήριξη: Οι μαθητές που έχουν υποστεί bullying (εκφοβισμό) μπορεί να χρειαστούν πρόσθετη υποστήριξη και πόρους για να αντιμετωπίσουν την εμπειρία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συμβουλές, ομάδες υποστήριξης ή άλλους πόρους που μπορούν να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και να αντιμετωπίσουν τις συναισθηματικές επιπτώσεις του εκφοβισμού. Βεβαιωθείτε ότι οι μαθητές σας γνωρίζουν αυτούς τους πόρους και ενθαρρύνετέ τους να τους εκμεταλλευτούν εάν χρειάζεται.
  • Μοντέλο θετικής συμπεριφοράς: Τέλος, είναι σημαντικό να διαμορφώσετε θετική συμπεριφορά για τους μαθητές σας. Αυτό περιλαμβάνει τη μεταχείριση όλων των μαθητών με σεβασμό και ευγένεια, την επίλυση των συγκρούσεων με εποικοδομητικό τρόπο και την εκδήλωση ενσυναίσθησης και συμπόνιας προς τους άλλους. Με τη διαμόρφωση αυτών των συμπεριφορών, μπορείτε να συμβάλετε στη δημιουργία μιας κουλτούρας σεβασμού και ενσυναίσθησης στην τάξη.

Πρόληψη Σχολικού Εκφοβισμού: Στρατηγικές και Προγράμματα

Το bullying (εκφοβισμός) είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που επηρεάζει τα άτομα όλων των ηλικιών, με σπουδαιότερη έκφανσή του το σχολικό bullying (εκφοβισμός), μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές εκφοβισμού που αντιμετωπίζουν οι νέοι.

Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Εκπαιδευτικών Στατιστικών, περίπου το 20% των μαθητών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βιώσει bullying (εκφοβισμό). Το bullying (εκφοβισμός) μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων σωματικών και συναισθηματικών τραυματισμών, ακαδημαϊκών δυσκολιών και κοινωνικής απομόνωσης.

Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος μάθησης για όλους τους μαθητές.

Οι στρατηγικές πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού θα πρέπει να είναι πολύπλευρες και να περιλαμβάνουν συνδυασμό πολιτικών, προγραμμάτων και πρακτικών που αντιμετωπίζουν τις βαθύτερες αιτίες του εκφοβισμού και προωθούν θετικές συμπεριφορές.

Ακολουθούν μερικές αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού:

  • Καθιέρωση σαφών πολιτικών και διαδικασιών: Οι διευθυντές και το προσωπικό του σχολείου θα πρέπει να δημιουργήσουν και να επιβάλουν σαφείς πολιτικές και διαδικασίες που απαγορεύουν το bullying (εκφοβισμό) και περιγράφουν τις συνέπειες για τους μαθητές που παρουσιάζουν συμπεριφορές εκφοβισμού. Αυτές οι πολιτικές θα πρέπει επίσης να παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με την αναφορά και την αντιμετώπιση περιστατικών εκφοβισμού.
  • Αύξηση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης: Τα σχολεία πρέπει να παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση για την πρόληψη του εκφοβισμού στους μαθητές, το προσωπικό και τους γονείς. Αυτό περιλαμβάνει την εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με το τι συνιστά bullying (εκφοβισμό), τις αρνητικές επιπτώσεις του εκφοβισμού και πώς να παρέμβουν και να αναφέρουν περιστατικά εκφοβισμού. Επιπλέον, το προσωπικό και οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδεύονται στο πώς να αναγνωρίζουν και να ανταποκρίνονται σε συμπεριφορές εκφοβισμού.
  • Ενθαρρύνετε τη θετική συμπεριφορά: Τα σχολεία πρέπει να προωθούν θετικές συμπεριφορές και αξίες όπως ο σεβασμός, η ευγένεια και η ενσυναίσθηση μέσω του προγράμματος σπουδών, της σχολικής κουλτούρας και των εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει προγράμματα καθοδήγησης από ομοτίμους, έργα κοινοτικής υπηρεσίας και εκπαίδευση ηγεσίας.
  • Προωθήστε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον: Τα σχολεία πρέπει να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον όπου οι μαθητές νιώθουν ασφάλεια και αποδοχή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη δημιουργία μιας θετικής σχολικής κουλτούρας, την παροχή πόρων για ψυχική υγεία και συμβουλευτικές υπηρεσίες και την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γονέων.
  • Εφαρμογή προγραμμάτων που βασίζονται σε στοιχεία: Τα σχολεία μπορούν να εφαρμόσουν προγράμματα πρόληψης του εκφοβισμού βασισμένα σε στοιχεία που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη μείωση των συμπεριφορών εκφοβισμού. Αυτά τα προγράμματα μπορεί να περιλαμβάνουν προγράμματα κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης, πρακτικές αποκαταστατικής δικαιοσύνης και προγράμματα υποστήριξης από ομοτίμους.
  • Παρακολούθηση και αξιολόγηση: Τα σχολεία πρέπει να παρακολουθούν και να αξιολογούν τακτικά τις προσπάθειές τους για την πρόληψη του εκφοβισμού για να προσδιορίσουν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων τους και να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη συλλογή δεδομένων σχετικά  με τους τύπους περιστατικών εκφοβισμού, την παρακολούθηση παρεμβάσεων και αποτελεσμάτων και την αναζήτηση σχολίων από μαθητές, προσωπικό και γονείς.
  • Αντιμετώπιση του cyberbullying: Με την άνοδο της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το cyberbullying έχει γίνει μια σημαντική ανησυχία στα σχολεία. Ως εκ τούτου, τα σχολεία θα πρέπει να αναπτύξουν πολιτικές και διαδικασίες που να αντιμετωπίζουν ειδικά τον διαδικτυακό bullying (εκφοβισμό) και να παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση σε μαθητές, προσωπικό και γονείς σχετικά με τον τρόπο πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών cyberbullying.

Η εφαρμογή αυτών των στρατηγικών μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος μάθησης

Η εφαρμογή αυτών των στρατηγικών μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος μάθησης για όλους τους μαθητές και στη μείωση της επικράτησης και των επιπτώσεων του σχολικού εκφοβισμού.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού απαιτεί συνεχή προσπάθεια και συνεργασία από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών των σχολείων, του προσωπικού, των μαθητών, των γονέων και της ευρύτερης κοινότητας.

Δουλεύοντας μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε σχολεία όπου όλοι οι μαθητές μπορούν να ευδοκιμήσουν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.