Προειδοποιητικά σημάδια και σημάτα bullying στο σχολειο για γονείς και εκπαιδευτικούς

Σημάτα μπούλινγκ στο σχολειο για γονείς και εκπαιδευτικούς
Σημάτα μπούλινγκ στο σχολειο για γονείς και εκπαιδευτικούς

Πως μπορούμε να καταλάβουμε εάν κάποιο παιδί κινδυνεύει; Πως θα διακρίνουμε τα σημάδια εκείνα που υποδεικνύουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα μπούλινγκ στο σχολειο; Ακόμη και μια μικρή αλλαγή στη συμπεριφορά των παιδιών μας θα πρέπει να μας κινήσει τις υποψίες! Παρακάτω δίνουμε μερικά από τα προειδοποιητικά σημάδια και σημάτα του σχολικού bullying. Απλές οδηγίες για γονείς και εκπαιδευτικούς, για να καταλάβουν αν υπάρχει κάποιο μέλος στην οικογένεια ή στο σχολείο, που δέχεται σχολικό μπούλινγκ.

Ενδεικτικά σημάδια μπούλινγκ στο σχολειο για τους γονείς στο σπίτι

  • Αλλαγές στη συμπεριφορά: Προσοχή σε μια ξαφνική αλλαγή στην συμπεριφορά του παιδιού. Όπως απομόνωση, αγενής συμπεριφορά ή απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που προηγουμένως αγαπούσε, μπορεί να είναι ένα σημάδι μπούλινγκ στο σχολειο.
  • Ξαφνικοί μικρο – τραυματισμοί χωρίς εύλογη αιτία ή αυτοτραματισμοί. Αντιληπτές αλλαγές στο σώμα του παιδιού, όπως μώλωπες, μπλεμένα μάτια μπορεί να υποδεικνύουν σωματική κακοποίηση.
  • Εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι, αίσθημα αδιαθεσίας ή κακής διάθεσης. Ακόμη προβλήματα που εμφανίζονται ξαφνικά όπως, τραύλισμα ή ατονία στη φωνή χωρίς προηγούμενο ιατρικό πρόβλημα. Θα πρέπει να προβληματίσουν άμεσα τους γονείς για πιθανό μπούλινγκ στο σχολειο.
  • Σωματικά προβλήματα: Αν το παιδί σας συχνά παραπονιέται για πονοκεφαλούς, πονούς στην κοιλιά ή άλλα σωματικά προβλήματα χωρίς φυσικές αιτίες, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι αντιμετωπίζει πίεση ή στρες.
  • Εναλλαγές στην πρόσληψη τροφής όπως τάσεις λαιμαργίας ή άρνησης φαγητού. Τυπικό παράδειγμα είναι ένα παιδί που γυρίζει πεινασμένο από το σχολείο στο σπίτι, γιατί κάποιος του έχει πάρει το φαγητό του.
  • Δυσκολία στον ύπνο / ανήσυχος ύπνος /εφιάλτες.
  • Προσποίηση ασθένειας ή προσχήματα για την αποφυγή του σχολείου. Απώλεια ενδιαφέροντος για το σχολείο. Αν το παιδί αποφεύγει το σχολείο, αρχίζει να αποφεύγει φίλους ή παρουσιάζει χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση, μπορεί να είναι ένα σημάδι προβλημάτων μπούλινγκ στο σχολειο.
  • Χαμένα ή κατεστραμμένα αντικείμενα π. χ. ρούχα, βιβλία, παιχνίδια είναι πιθανή ένδειξη μπούλινγκ στο σχολειο.
  • Απώλεια φίλων ή αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων. Εάν το παιδί σας χάνει φίλους ή απομακρύνεται από κοινωνικές δραστηριότητες, μπορεί να υποδεικνύεται πως αντιμετωπίζει προβλήματα στις σχέσεις με τους συμμαθητές του.
  • Μειωμένη αυτοεκτίμηση χωρίς κάποια σημαντική αλλαγή στο οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού είναι πιθανό μπούλινγκ στο σχολειο.

Ενδεικτικά σημάδια μπούλινγκ στο σχολειο για τους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας 

  • Αλλαγή στη συμπεριφορά του μαθητή, με ευερεθιστικότητα ή εκδηλώσεις επιθετικότητας.
  • Ξαφνικές απουσίες, χωρίς προφανή αιτιολογία ή εν αγνοία της οικογένειας του παιδιού.
  • Μειωμένες επιδόσεις στην ακαδημαϊκή πορεία του μαθητή. Αδυναμία συγκέντρωσης μέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
  • Αλλαγές στον κύκλο των φίλων του παιδιού ή έλλειψη φίλων.
  • Απομόνωση κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή στους μαθητές που είναι μόνοι τους αρκετές ώρες εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Καθώς έτσι γίνονται πιο εύκολα στόχος bullying από τους συμμαθητές τους.
  • Ακόμη, ένας μαθητής που συχνάζει μόνος του έξω ή κοντά στην αίθουσα των εκπαιδευτικών, υποδηλώνει φόβο από την πλευρά του μαθητή. Και άρα θα πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά.
  • Ένας μαθητής που αποφεύγει τις τουαλέτες δείχνει φόβο και ανασφάλεια. Άρα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει πέσει ήδη θύμα μπούλινγκ στο σχολειο.
  • Ο μαθητής αποζητά το ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού. Και προτιμά να περνά το διάλειμμα μαζί του.

Λίστα ενδείξεων εκδήλωσης περιστατικού σχολικής βίας και εκφοβισμού

Οι παρακάτω ενδείξεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μέσα σε μια σχολική τάξη υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης περιστατικών σχολικής βίας ή εκφοβισμού (bullying). Ενδεχομένως να έχουν λάβει ήδη χώρα κάποια αντίστοιχα περιστατικά μπούλινγκ στο σχολειο όταν :

  • Σε μια σχολική αίθουσα συνηθίζεται να γελούν εις βάρος κάποιου μαθητή.
  • Οι μαθητές γελούν κοροϊδευτικά ή ειρωνεύονται, όταν κάποιος μαθητής – στόχος, μιλάει ή αν δώσει λάθος απάντηση.
  • Στην τάξη συνηθίζεται να χρησιμοποιούν κάποιοι κοροϊδευτικά επίθετα για τους συμμαθητές τους.
  • Στην τάξη υπάρχουν μαθητές που δε δέχονται την κριτική ή αναζητούν περισσότερη εξουσία.
  • Ο μαθητής-στόχος φαίνεται χτυπημένος. Αλλά αδυνατεί να δώσει πειστική εξήγηση για την κατάστασή του.
  • Στην τάξη υπάρχουν μαθητές με απρόβλεπτη ή μη αποδεκτή συμπεριφορά.
  • Ο μαθητής-στόχος αναφέρει ότι έχει χάσει χρήματα, βιβλία ή άλλα προσωπικά αντικείμενα στον εκπαιδευτικό.
  • Οι μαθητές συνηθίζεται να στέλνουν ακατάλληλα ή άσεμνα μηνύματα μεταξύ τους.
  • Οι μαθητές συνηθίζεται να συκοφαντούν συμμαθητές τους διαδικτυακά.
  • Στην τάξη υπάρχουν μαθητές με ελάχιστους ή κανένα φίλο.
  • Στις ομαδικές εργασίες και ασκήσεις υπάρχει κάποιος μαθητής που δε βρίσκει ή μένει δίχως ταίρι ή εκτός ομάδας.
  • Στην τάξη υπάρχει διάχυτη ανησυχία ή και φόβος από την πλειοψηφία των μαθητών.
  • Στο τέλος του μαθήματος ή όταν χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα, κάποιος μαθητής μένει στην τάξη μόνος του. Ή περιμένει τον εκπαιδευτικό, για να βγει από την αίθουσα.

Είναι σημαντικό να διατηρείτε επικοινωνία με το παιδί σας και να τον/την ακούτε. Συναισθηματική υποστήριξη και ανοιχτή επικοινωνία μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση προβλημάτων και στην αντιμετώπισή τους.

Εάν έχετε σοβαρές υποψίες για κατάσταση μπούλινγκ στο σχολειο, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια από ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό ή άλλον ειδικό.