Λεκτικός και σωματικός σχολικός εκφοβισμός [bullying] σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με ειδικές ανάγκες
Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες αντιπροσωπεύουν μια σημαντική κατηγορία ατόμων που δυστυχώς αντιμετωπίζουν και αυτά, προκλήσεις bullying. Και ο λεκτικός και σωματικός σχολικός εκφοβισμός [bullying] είναι μια οδυνηρή πραγματικότητα λόγω των “ειδικών αναγκών” τους.
Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει παιδιά και ενήλικες που αντιμετωπίζουν νοητικές, σωματικές, αναπτυξιακές, συναισθηματικές και αισθητηριακές αναπηρίες. Επιπλέον, σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται άτομα και με διανοητικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, επιληψία, ψυχιατρικές διαταραχές, καθώς και παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, όπως το σύνδρομο Asperger.
Αυτές οι κοινωνικές ομάδες με ειδικές ανάγκες αντιμετωπίζουν ποικίλα εμπόδια στην καθημερινή τους ζωή. Και συχνά είναι ευάλωτες στο κοινωνικό εκφοβισμό. Είναι γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να διατρέξουν αυξημένο κίνδυνο εκφοβισμού. Καθώς οι διαφορές τους, σε σχέση με τα περισσότερα ατομα, μπορεί να τους καθιστούν εύκολους στόχους για την επιθετικότητα άλλων.
Ο λεκτικός και σωματικός σχολικός εκφοβισμός [bullying] στην πλειοψηφία του αφορά τη συμπεριφορά ή τις ιδιαιτερότητες των ατόμων με ειδικές ανάγκες
Έρευνες δείχνουν ότι ο εκφοβισμός στην πλειοψηφία του αφορά τη συμπεριφορά ή τις ιδιαιτερότητες των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Αυτός μπορεί να περιλαμβάνει την κοροϊδία, την απομόνωση, την απόρριψη και άλλες μορφές εκφοβισμού. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την ανάγκη να προσφέρουμε υποστήριξη και προστασία σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες.
Η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος στο σχολείο αποτελεί ζωτικής σημασίας στόχο. Και η ανάπτυξη στρατηγικών για την προώθηση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της κατανόησης μπορεί να είναι θεμελιώδης. Είναι αναγκαίο να διδάσκουμε την ανοχή, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση σε όλους τους μαθητές. Ώστε να αναπτυχθούν σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στα παιδιά με ειδικές ανάγκες και τους συνομηλίκους τους.
Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, και οι συνομήλικοι πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τις ειδικές ανάγκες των παιδιών με αναπηρίες. Έτσι ώστε να αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές υποστήριξης που θα τα βοηθήσουν να συμμετέχουν στο σχολείο και να αποκτήσουν φίλους. Η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής δεξιότητας, αποτελεί αναγκαιότητα. Καθώς προωθεί την κατανόηση και την συνεργασία μεταξύ όλων των μαθητών, ανεξάρτητα από τις διαφορές τους.
Πιθανές αντιληπτές διαφορές ατόμων με ειδικές ανάγκες που συμβάλλουν στον λεκτικό και σωματικό σχολικό εκφοβισμό [bullying]
Τα παιδιά και οι νέοι με ειδικές ανάγκες επηρεάζονται από τις συνθήκες τους με διάφορους τρόπους. Κάθε παιδί είναι μοναδικό. Όπως και οι τρόποι με τους οποίους επηρεάζεται η κατάστασή τους. Ορισμένες αναπηρίες, όπως εγκεφαλικές κακώσεις ή νευρολογικές παθήσεις, μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνική αλληλεπιδράση από το παιδί. Και μπορεί να μην γνωρίζει καν ότι υφίστανται εκφοβισμό.
Ακολουθούν μερικοί τρόποι με τους οποίους οι αναπηρίες μπορεί να επηρεάσουν τα παιδιά:
- Τα παιδιά και οι νέοι με εγκεφαλική παράλυση, δισχιδή ράχη ή άλλες νευρολογικές ή σωματικές παθήσεις, μπορεί να αντιμετωπίσουν τον σωματικό συντονισμό και την ομιλία ως πρόβλημα.
- Οι εγκεφαλικοί τραυματισμοί μπορούν να βλάψουν την ομιλία, την κίνηση, την κατανόηση και τις γνωστικές ικανότητες. Ένα παιδί ή ένας νέος με εγκεφαλική κάκωση μπορεί να έχει πρόβλημα με τις κινήσεις του σώματος. Ή να μιλάει με τρόπο που οι άλλοι δε μπορούν να κατανοήσουν. Θα μπορούσε να τους πάρει περισσότερο χρόνο για να καταλάβουν τι λέγεται ή να απαντήσουν.
- Τα παιδιά και οι νέοι με διαταραχή αυτιστικού φάσματος, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα και σύνδρομο Tourette μπορεί να έχουν δυσκολίες με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, τις ευαισθησίες, την παρορμητικότητα και την αυτορρύθμιση της συμπεριφοράς τους. Ή την αποτελεσματική επικοινωνία.
- Ένα παιδί ή ένα νέο άτομο που βιώνει άγχος ή κατάθλιψη ή που έχει μια πάθηση ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι απομονωμένο και ήσυχο, φοβισμένο, ανήσυχο ή ευάλωτο. Και μπορεί να παρουσιάζει έντονη κοινωνική αδεξιότητα ή να δυσκολεύονται να μιλήσει.
- Τα παιδιά που έχουν επιληψία ή διαταραχές συμπεριφοράς μπορεί επίσης να εκδηλώνουν ακανόνιστη ή ασυνήθιστη συμπεριφορά. Που τα κάνει να ξεχωρίζουν μεταξύ των συνομηλίκων τους.
Λεκτικός σχολικός εκφοβισμός σε παιδιά με ειδικές ανάγκες
Μερικά παραδείγματα του λεκτικού εκφοβισμού που μπορεί να αντιμετωπίζουν παιδιά με ειδικές ανάγκες είναι τα παρακάτω:
- Διακριτικά υποκοριστικά: Παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να ακούσουν χλευαστικά σχόλια ή να αντιμετωπίσουν καταπιεστικές κοροιδίες, που να αναφέρονται στην αναπηρία τους. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να τους αποκαλέσει “Α.Μ.Ε.Α” με υποτιμητικό τρόπο.
- Απειλές: Μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις όπου τα παιδιά με ειδικές ανάγκες αντιμετωπίζουν εκφοβιστικές απειλές από συμμαθητές, με κακοποίηση ή βία.
- Προσβολές: Παιδιά με ειδικές ανάγκες ενδέχεται να είναι αντικείμενο εξυπνακίσμων ή προσβολών σχετικά με τις δυσκολίες τους.
- Απομόνωση: Πολλά παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να απομονώνονται από τους συμμαθητές τους. Και αυτό μπορεί να γίνεται και μέσω λεκτικών μέσων, όπως να τους αποφεύγουν ή να τους απομονώνουν από τις κοινωνικές δραστηριότητες.
Σωματικός σχολικός εκφοβισμός σε παιδιά με ειδικές ανάγκες
Παρακάτω παρουσιάζονται παραδείγματα και μορφές σωματικού σχολικού εκφοβισμού που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες:
- Φυσική βία: Παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να υποστούν φυσική βία από συμμαθητές τους. Όπως π.χ χτυπήματα, ψηλαφήματα ή άλλες μορφές σωματικής κακοποίησης.
- Αποκλεισμός: Παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να αποκλείονται από φυσικές δραστηριότητες, όπως αθλητικούς αγώνες, λόγω της αναπηρίας τους.
- Κακοποίηση με αντικείμενα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να υποστούν κακοποίηση με αντικείμενα. Όπως αντικείμενα [στηλό, μολύβια] που ρίχνονται πάνω τους ή χρησιμοποιούνται για να τα βλάψουν.
- Σωματική απειλή: Παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να υποστούν απειλές από συμμαθητές, όπως απειλές με βία ή φυσική κακοποίηση.
Αυτά τα παραδείγματα αποδεικνύουν τη σημασία της αντιμετώπισης του λεκτικού και σωματικού σχολικού εκφοβισμού προς τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και η πρόληψη αποτελούν σημαντικά μέτρα για τη δημιουργία ενός ασφαλούς σχολικού περιβαλλόντος.
Υποστήριξη των παιδιών με ειδικές αναγκες και πρόληψη του εκφοβισμού στο σχολείο
Οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των μαθητών στο σχολείο μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη του εκφοβισμού. Και να έχουν θετικά αποτελέσματα για όλους τους μαθητές. Ειδικά οι τακτικές που χρησιμοποιούν ομαδική προσέγγιση, ενισχύουν τις σχέσεις με τους συνομηλίκους. Και βοηθούν τους μαθητές να αναπτύξουν ενσυναίσθηση.
Ορισμένες στρατηγικές περιλαμβάνουν:
- Συμμετοχή των μαθητών στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων υψηλού ενδιαφέροντος, στις οποίες ο καθένας έχει να παίξει έναν ρόλο στο σχεδιασμό, την εκτέλεση ή τη συμμετοχή στη δραστηριότητα.
- Παροχή γενικών εκ των προτέρων πληροφοριών σε συνομηλίκους, σχετικά με τις ειδικές ανάγκες των μαθητών.
- Δημιουργία ευκαιριών για την ανάπτυξη συμπόνιας και συναισθηματικής ευαισθησίας.
- Χρήση παιγνιδιών, βιβλίων και δραστηριοτήτων που προωθούν την κατανόηση και την αποδοχή των διαφορών.
- Ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μαθητών για τη διαχείριση της κατάστασης, της οργάνωσης και της επικοινωνίας.
Ακολουθούν 7 τρόποι για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού σε μαθητές με ειδικές ανάγκες
Η υιοθέτηση στρατηγικών για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των μαθητών στο σχολείο μπορεί να αποτελέσει προληπτική προσέγγιση για τον εκφοβισμό. Και να έχει και θετικά αποτελέσματα για όλους τους μαθητές. Με ειδικές τακτικές που χρησιμοποιούν την προσέγγιση ομάδας, προάγουν τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών και βοηθούν τους μαθητές να αναπτύξουν ενσυναίσθηση.
Ορισμένες προτεινόμενες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν τις 7 παρακάτω:
- Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία δραστηριοτήτων υψηλού ενδιαφέροντος. Έτσι κάθε άτομο να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό, την εκτέλεση ή τη συμμετοχή στην δραστηριότητα.
- Παρέχετε ενημερωτικές πληροφορίες σε συμμαθητές σχετικά με τον τύπο υποστήριξης που μπορεί να χρειάζονται τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Με τους ενήλικες να διευκολύνουν την υποστήριξη από τους συμμαθητές.
- Δημιουργήστε ένα συστήμα συντροφιάς για παιδιά με ειδικές ανάγκες.
- Ενθαρρύνετε την συμμετοχή των μαθητών σε προσαρμοστικές στρατηγικές στην τάξη. Προκειμένου να συμμετέχουν στην υποστήριξη και την κατανόηση των αναγκών των συμμαθητών τους.
- Οργάνωστε δραστηριοτήτες μάθησης με βάση την ομάδα. Με την τακτική αλλαγή των ομάδων των μαθητών, προκειμένου να προωθηθεί η αλληλεπίδραση και η συνεργασία.
- Εισάγετε δραστηριοτήτες κοινωνικής και συναισθηματικής μάθησης, για την προώθηση της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κοινωνικής ευαισθητοποίησης.
- Αναγνωρίστε με θετική ανταμοιβή, την υποστηρικτική και συνεργατική συμπεριφορά των μαθητών.
Η Ισχύς της υποστήριξης από τους συμμαθητές στα άτομα με “ειδικές ικανότητες” και ανάγκες
Παρακάτω παρατίθονται μερικά παραδείγματα καινοτόμων στρατηγικών που χρησιμοποιούν σε σχολεία του εξωτερικού, για την προώθηση της μάθησης από τους συμμαθητές, τη δημιουργία σχέσεων και την πρόληψη του εκφοβισμού για ένα αντι bullying σχολικό περιβάλλον:
- Σε ένα λύκειο δημιουργήθηκε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα γεύματος, όπου μαθητές με και χωρίς ειδικές ανάγκες στον τομέα της υγείας, έφαγαν μαζί. Στην ομάδα ηγούνταν αρκετοί μαθητές της τελευταίας τάξης. Οι οποίοι προσκαλούσαν τους φίλους τους να συμμετάσχουν. Οι μαθητές γνωρίστηκαν μεταξύ τους, μέσω ερωτήσεων και συζητήσεων κατά τη διάρκεια του γεύματος. Ανακάλυψαν κοινά στοιχεία και δημιούργησαν φιλίες.
- Μαθητές σε ένα σχολείο διοργάνωσαν μια βραδιά ποδοσφαίρου με αμαξίδια. Οι μαθητές με ειδικές ανάγκες που χρησιμοποιούσαν αμαξίδια ήταν προπονητές των συμμαθητών τους, σχετικά με το πώς να χρησιμοποιούν και κινούν τα αμαξίδια, προκειμένου να παίξουν το παιχνίδι. Επίσης, βοήθησαν έναν άλλο συμμαθητή που χρησιμοποιούσε αμαξίδιο και ενδιαφερόταν για τη φωτογραφία. Τοποθετώντας μια ψηφιακή φωτογραφική μηχανή στο αμαξίδιο του, για να μπορεί να είναι ο φωτογράφος του παιχνιδιού.
- Σε ένα άλλο σχολείο, εισήχθηκε κανόνας που απαιτούσε από τα σωματεία να εναλλάσσουν τις ευθύνες ηγεσίας στις συνεδριάσεις των σωματείων. Δίνοντας έτσι σε κάθε μέλος την ευκαιρία να ηγηθεί της ομάδας. Αυτό επέτρεψε στους μαθητές με ειδικές ανάγκες να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους.
Η υποστήριξη από τους συμμαθητές αποτελεί σημαντικό παράγοντα προστασίας απέναντι στον εκφοβισμό…
Μέσω συνεργασίας, οι δάσκαλοι, οι γονείς και οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν δραστηριότητες που προωθούν τη μάθηση από τους συμμαθητές, τη δημιουργία ομαδικότητας, και την ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων. Προάγοντας την φιλία, την ενσυναίσθηση και την πρόληψη του εκφοβισμού. Για να καταστήσουν τα σχολεία πιο ασφαλή για όλους τους μαθητές. Συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών με ειδικές ανάγκες…